Η τελευταία αρκούδα του Πίνδου αφηγηματικές τεχνικές

Οι βασικοί χαρακτήρες  του αποσπάσματος:

Ο Σκουρογιάννης ζει στη Γερμανία για 20 χρόνια αλλά δεν έχει κανένα ψυχικό δέσιμο με τον τόπο αυτό. Νοσταλγώντας την Ελλάδα, επιλέγει συνειδητά τη μοναξιά και η ανάμνηση του χωριού του φαίνεται ότι του δίνει θάρρος και δύναμη. Εκεί θέλει να επιστρέψει για να πάρει την ανταμοιβή των τόσων χρόνων δουλειάς (1η χρονική περίοδος). Επιστρέφει στην πατρίδα του αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας αλλά η εξιδανικευμένη εικόνα του χωριού του έχει αλλάξει, έχει φθαρεί. Η ψυχική απομάκρυνση από τους συγχωριανούς του τον απογοητεύει. Τα θέματα που τους απασχολούν είναι τα λεφτά, οι επιχειρήσεις, αυτά που θέλουν να αποκτήσουν. Οι ανθρώπινοι δεσμοί και η ανθρωπιά στη μικρή κοινωνία του χωριού του έχουν αντικατασταθεί από την απληστία και το συμφέρον των αποξενωμένων πια κατοίκων της περιοχής. Η αστικοποίηση που ο ίδιος βίωσε στη Γερμανία, έχει τώρα μεταφερθεί στην Ελλάδα και οι άνθρωποι του τόπου του έχουν αλλάξει (2η χρονική περίοδος). Αποφασίζει να απομακρυνθεί από τους φιλοχρήματους συγγενείς του, να ξεφύγει από το συμβιβασμό . Η ελληνική φύση και η αρκούδα είναι τα μόνα στοιχεία που του θυμίζουν τον πραγματικό πλούτο του χωριού του (3η χρονική περίοδος). Το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται, αποδεικνύει την προδομένη, γεμάτη συμβιβασμούς ζωή του.

Οι Έλληνες της σύγχρονης Ελλάδας: Μέσα από τους χαρακτήρες που πλάθει ο Χατζής χαρτογραφείται η ελληνική κοινωνία. Το ήθος και ο τρόπος σκέψης τους αντικατοπτρίζουν τον κοινωνικό μετασχηματισμό που χαρακτηρίζει την Ελλάδα των δεκαετιών μετά τον εμφύλιο. Μέσα από την ανάλυση των χαρακτήρων και των συνθηκών της ζωής τους, φαίνονται τα σαθρά θεμέλια του κοινωνικού συστήματος, που έχουν οι ίδιοι δημιουργήσει. Οι συγχωριανοί του Σκουρογιάννη έχουν αλλάξει και έχουν υποταχθεί, ηθελημένα ή όχι, στα ζητούμενα της εποχής τους: χρήμα, κέρδος, συμφέρον.

Αφήγηση – Διάρθρωση

Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο τριτοπρόσωπος αφηγητής δεν συμμετέχει στα αφηγημένα δρώμενα και είναι επομένως ετεροδιηγητικός , παντογνώστης αφηγητής, ενώ η εστίαση είναι μηδενική.

Ο αφηγημένος μύθος είναι ουσιαστικά το ταξίδι της επιστροφής του Σκουρογιάννη στην πατρίδα, ο νόστος του ήρωα στο χωριό του. Αυτός, όμως,  ο κεντρικός άξονας του μύθου παίρνει ξεχωριστό νόημα, καθώς διαπλέκεται με τις εκτεταμένες αναδρομικές  μνήμες από τα χρόνια της ξενιτιάς στη Γερμανία και με το πολύχρονο όνειρο του ήρωα να γυρίσει κάποια μέρα στο χωριό του. Άρα ο συνολικόςαφηγημένος μύθος κινείται σε τρία διαφορετικά επίπεδα: 1) το παρελθόν του Σκουρογιάννη στη Γερμανία (τεχνική αναδρομών), 2) τον πόθο του Σκουρογιάννη να γυρίσει στο χωριό του (τεχνική προβολής στο μέλλον), 3) τον παροντικό χρόνο του Σκουρογιάννη στο Ντομπρίνοβο.

Οι χρονικές φάσεις που πέρασε η ζωή του Σκουρογιάννη στο απόσπασμα και τα αντίστοιχα προσωπικά του αισθήματα είναι :

- Ο εικοσάχρονος ξενιτεμός στη Γερμανία. (Τον πνίγουν νοσταλγία για την πατρίδα, θλίψη και απογοήτευση για τη μονοτονία της εργασίας του.)

- Η ημέρα που πήρε τη σύνταξή του ο Σκουρογιάννης. (Νιώθει αδημονία, ψυχική ένταση.)

- Το ταξίδι της επιστροφής. (Αισθάνεται οικειότητα, ασφάλεια, ανακούφιση.)

- Οι πρώτες μέρες στο χωριό του. (Η χαρά και η συγκίνηση του Σκουρογιάννη μετατρέπονται σταδιακά σε απογοήτευση, θλίψη για τον καταναλωτικό τρόπο ζωής και σε πικρή διάψευση των ονείρων του. Η μοναξιά και η αποξένωση που αισθάνεται ανάμεσα στους συγχωριανούς του τον αναγκάζουν να αναζητήσει τη γνησιότητα στα ανόθευτα από τον πολιτισμό δάση της Ηπείρου.)

- Η έξοδός του προς τη φύση του χωριού του. (Βρίσκει επιτέλους τη χαρά και την ανακούφιση της επιστροφής που τόσο νοστάλγησε.)