Ενότητα 6 Η μουσική εξημερώνει/ Μετάφραση

Κείμενο: Πολύβιος, Ἱστορίαι 4.20.4-21.1

Μουσικὴν πᾶσι μὲν ἀνθρώποις ὄφελος ἀσκεῖν, Ἀρκάσι δὲ καὶ ἀναγκαῖον. Παρὰ μόνοις γὰρ Ἀρκάσι πρῶτον μὲν οἱ παῖδες ἐκ νηπίων ἄδειν ἐθίζονται κατὰ νόμους τοὺς ὕμνους καὶ παιᾶνας, οἷς ἕκαστοι κατὰ τὰ πάτρια τοὺς ἐπιχωρίους ἥρωας καὶ θεοὺς ὑμνοῦσι˙ μετὰ δὲ ταῦτα πολλῆ φιλοτιμίᾳ χορεύουσι κατ’ ἐνιαυτόν τοῖς Διονυσιακοῖς αὐληταῖς ἐν τοῖς θεάτροις.   Καὶ τῶν μὲν ἄλλων μαθημάτων ἀρνηθῆναί τι μὴ γινώσκειν οὐδὲν αἰσχρὸν ἡγοῦνται, τὴν γε μὴν ὠδὴν οὔτ’ ἀρνηθῆναι δύνανται διὰ τὸ κατ’ἀνάγκην πάντας μανθάνειν, οὔθ’ ὁμολογοῦντες (ενν. δύνανται) ἀποτρίβεσθαι  διὰ τὸ τῶν αἰσχρῶν παρ’ αὐτοῖς νομίζεσθαι τοῦτο. Ταῦτα τὲ μοι δοκοῦσιν οἱ πάλαι παρεισαγαγεῖν οὐ τρυφῆς καὶ περιουσίας χάριν, ἀλλά θεωροῦντες μὲν τὴν ἑκάστων   αὐτουργίαν καὶ συλλήβδην τὸ τῶν βίων ἐπίπονον καὶ σκληρὸν, θεωροῦντες δὲ τὴν τῶν ἠθῶν αὐστηρίαν, ἥτις αὐτοῖς περέπεται διὰ τὴν τοῦ περιέχοντος (ενν. τόπου) ψυχρότητα καὶ στυγνότητα τὴν κατὰ  τὸ πλεῖστον ἐν τοῖς τόποις ὑπάρχουσαν.

Τη μουσική είναι όφελος για όλους τους ανθρώπους να την ασκούν, αλλά για τους Αρκάδες είναι και αναγκαίο.  Γιατί μόνο στους Αρκάδες πρώτον τα παιδιά από τη νηπιακή τους ηλικία συνηθίζουν να τραγουδούν σύμφωνα με τους μουσικούς ρυθμούς τους ύμνους και τους παιάνες , με τους οποίους ο καθένας με τα πατροπαράδοτα υμνεί τους τοπικούς ήρωες και θεούς˙ και μετά από αυτά με πολύ συναγωνισμό κάθε χρόνο παίρνουν μέρος σε κυκλικό χορό και ψάλλουν άσμα προς τιμήν του θεού με τη συνοδεία των αυλητών του Διονύσου στα θέατρα. Και από τα άλλα μαθήματα δε θεωρούν καθόλου ντροπή να παραδεχθούν ότι δε γνωρίζουν κάτι, αλλά το τραγούδι βέβαια ούτε να το αρνηθούν μπορούν, επειδή υποχρεωτικά όλοι το μαθαίνουν, ούτε, αν το παραδεχθούν, (μπορούν) να απαλλαγούν από αυτό, επειδή αυτό θεωρείται ντροπή στα μέρη τους. Και μου δίνουν την εντύπωση οι παλαιοί ότι τα θέσπισαν αυτά όχι για να καλλιεργήσουν τη φιληδονία και την επίδειξη πλούτου,  αλλά επειδή παρατηρούσαν  το μόχθο του καθενός και με λίγα λόγια τον επίπονο και σκληρό χαρακτήρα της ζωής , και επειδή παρατηρούσαν την αυστηρότητα των ηθών, η οποία τους ακολουθεί εξαιτίας του ψύχους και της τραχύτητας του τόπου στον οποίο ζουν, που στους  τόπους υπάρχει στο μεγαλύτερο μέρος.